Voorval detail
gegevens
Datum ongeval
Tijdstip ongeval
Startmethode
Land vliegstek
Omschrijving letsel
Geen verlammings verschijnselen, wel geopereerd. Verdere details zijn mij onbekend.
Omschrijving voorval
Even voor de duidelijkheid: Istvan is hoofdinstructeur, Charly is instructeur, Joost is hulp-instructeur. Alledrie werken ze bij Maurik Paragliding. Ongeluk bij Bezau, https://maps.google.com/maps?q=bezau,+austria&hl=en&ll=47.388065,9.905891&spn=0.046314,0.080595&sll=37.0625,-95.677068&sspn=54.79724,82.529297&t=h&hnear=Bezau,+Bregenz+District,+Vorarlberg,+Austria&z=14&iwloc=A Bij het beklimmen van de berg zag ik vanaf de Bodensee laaghangende bewolking. Deze bewolking leek zich niet te verplaatsen. Tijdens de eerste vlucht was de lucht rustig. Ik heb geoefend met oren en speed, een dubbele 360 graden en een 8-je gedaan. Bij de tweede vlucht was de laaghangende bewolking al een stuk dichterbij gekomen. Ik heb zowel Charly als Joost de volgende vraag gesteld: "Wat is die laaghangende bewolking daar en wat gaat dat doen." Charlie vond het geen probleem. Joost meende dat het als het door zou breken dat het voor turbulentie zou kunnen zorgen omdat de koude lucht onder de warme zou gaan kruipen. Later bleek dat de andere nederlandse vliegschool Action Air de situatie al te gevaarlijk vond en besloot de leerlingen aan de grond te houden. De instructeur van AA vliegt al 20 jaar in het gebied en kent de situatie goed. Charly is hier voor de eerste keer. Ook een duitse instructeur die ik later sprak vond het onverantwoord om te vliegen op dat moment. Vanaf de start kun je net niet over de bergkam kijken. Na de start soarde ik een paar keer op en neer op de stevige dalwind en kreeg voldoende hoogte om over de kam heen te kijken en ik zag dat het dal van Andelsbuch helemaal was afgesloten door bewolking. Toen we om 8:30 vertrokken was het nog helemaal helder. Het was nu ongeveer 11u. Ik keek even wat verder langs de kam en ik zag plukjes bewolking over de kam naar beneden rollen. Ik associeerde dat met fohn achtige verschijnselen die voor sterke turbulentie en sterke wind kon zorgen. Ook voelde ik dat de lucht zelfs op die hoogte al redelijk turbulent was. Joost is vlak achter mij gestart en was toen al in de lucht. In mijn mening was het verstandig om verder geen mensen te starten. Ik probeerde dat te communiceren met de instructeurs via de radio door aan te geven dat ik wat wilde zeggen. Ik kreeg te horen dat er geen tijd voor was van Istvan die op dat moment bezig was iemand met veel minder ervaring binnen te praten. Een gemiste kans. Ik zal zeker niet over de radio communiceren tijdens een les-sessie tenzij het heel belangrijk is. Mijn intonatie was dan ook duidelijk dat het urgent was. Des te lager ik vloog de te onrustiger werdt de lucht. Ik zat op 500 meter boven de landing snel afwisselend in sink en stijgende lucht. Ik vloog langzaam naar het kerkje van Bezau. Joost vloog bij mij in de buurt -- op veilige afstand natuurlijk. Ik zat te zoeken naar waar de lucht het meest rustig was en vond uit dat de lucht boven de landing rustiger was dan boven het kerkje. Dat leek me ook logisch. De wolken die vanaf de kam naar binnen stroomden kwamen bij het laagste punt in de ridge tussen Bezau en Andelsbuch, bij het kerkje dus. Verder is het kerkje een punt waar meerder bergkammen samenkomen en je meer turbulentie kunt verwachten dan bij de landing die tussen 2 bergkammen ingesloten is. Ik zag Joost regelmatig zowel onder mij als boven mij vliegen. Toen we een stukje lager waren zat ik ondertussen boven de landing waar de lucht steeds turbulenter werdt. Ik heb mijn uiterste best gedaan om zo ontspannen en actief mogelijk te vliegen. Joost vloog nog steeds in de buurt van de Kerk. Ik zag hem ineens snel achteruit gezet worden door de wind. Het moet een windvlaag van minstens 60 km/u zijn geweest. Vanaf dat moment werd Ans gestart. Iets waar ik echt op tegen was. Maarja, ik heb er niets over te zeggen. Istvan zag dat Joost duidelijk in de problemen was en probeerde hem zo goed mogelijk naar de grond te begeleiden. Joost was op dat moment een speelbal van de wind. Istvan vertelde dat Joost zijn reserve moest gooien. Helaas was Joost al net iets te laag, de noodchute was wel uit de verpakking gekomen maar lag nog onuitgevouwen op de grond toen ik bij hem aankwam. Ik zag tot mijn grote schrik Joost hard tegen de grond gesmakt worden, als iemand die stevig aan het schommelen is aan een hoge kinder-schommel waarvan ineens de kettingen een meter langer worden. Ik kon zelf in de wilde wind landen en draaide me direct om en trok mijn scherm met de c/d-risers tegen de grond. Trok mijn harnas uit en rende naar Joost toe. Ik was vlak bij de windzak geland, ongeveer 300 meter bij Joost vandaan. 3 andere cursisten kwamen eerder bij Joost aan. Ik had mijn helm en met headset en radio nog op en kon verslag uitbrengen van de toestand van Joost. Tot mijn grote schrik zag ik op behoorlijke hoogte Ans ook boven het kerkje hoogte afbouwen. Ik adviseerde haar om ook boven het landingsterrein hoogte af te bouwen. Een advies dat Istvan overnam. Ze kwam dan ook relatief rustig aan de grond, zonder inklappers hoewel ze wel een stukje over de grond werdt gesleept na de landing. Charly starte daarna en tegen mijn advies in zocht hij wel de lucht boven het kerkje op. Hoewel hij wel veel meer in het midden van de valei vloog dan Joost. De lucht was ook al wat rustiger dan toen Joost er vloog. Hij had diverse stevige inklappers en vloog de hele tijd met oren en speed en kwam onrustig maar wel veilig aan de grond. Naar mijn mening nam hij op dat moment een onnodig risico en was aan het showen. Volgens zijn eigen uitleg -- bij de nabespreking -- is dat de beste manier om tijdens turbulentie je vleugel aan de grond te zetten. Verder was het volgens hem van belang om een beetje bovenin de gewichtsrange van de vleugel te zitten waardoor de vleugel veel beter op druk blijft en hij zich in turbulente lucht veel beter gedraagt. Hij vond dat afgezien van het ongeluk van Joost het voor de rest allemaal wel goed was gegaan en dat we allemaal een boel geleerd hebben over turbulentie vliegen en een spannende vlucht hebben gehad. Ongelovelijk dat iemand die je hoord te vertellen over dat het 99 keer goed kan gaan en dan die 100-ste keer wel misgaat en dus reden genoeg is om het niet te doen op zo'n moment niet toegeeft dat hij beter niet zijn cursisten had moet laten starten. Hij vertelde ook dat dit de eerste keer was dat hij met Istvan les gaf en dat wat Istvan als "behoorlijk onrustig lucht" omschreef hij niet als problematisch zag. Als hij dat had toegegeven dat hij fout zat had ik waarschijnlijk minder moeite gehad met de gebeurtenissen. Joost is ten slotte zelf lier-instructeur en alle cursisten zijn wel veilig aan de grond gekomen. Toch is Joost niet heel erg ervaren in de bergen en vloog wel degelijk onder de begeleiding van Istvan. In mijn mening was Charly zich aan het indekken en nam uitgebreid de tijd om zijn versie van het verhaal regelmatig te vertellen bij de analyse bij de bar bij de landing in Andelsbuch. Iedereens mening werd gevraagt behalve de mijne. Ik weet nog niet wat Istvan gaat verklaren over deze gebeurtenissen, hij hield zich verstandig in het midden en is direct bij Joost langsgegaan in het ziekenhuis. Volgens mij zijn er de volgende fouten gemaakt door Charly en Istvan. * Ze hadden beter moeten letten op de combinatie van factoren die bepalen of je wel of niet kunt vliegen. 1) De laaghangende bewolking was een teken aan de wand. 2) Er was geen andere school die op dat moment vloog. Een en een is twee, ze hadden op zijn minst kunnen vragen aan het lift personeel danwel de andere instructeurs wat zij van de omstandigheden dachten. Ik zou dit zelfs als algemeen advies willen laten gelden voor alle instructeurs: Overleg in geval van twijfel met andere instructeurs over de vliegbaarheid op dat moment. * Istvan had moeten kunnen beredeneren danwel weten dat boven het dorp vliegen levensgevaarlijk was doordat er meerde dal-systemen bij elkaar komen bij het dorp. Met name omdat de bergkam daar lager is en daar de koude lucht van het andere dal aan het binnenrollen was. Kennis van de omgeving en de stroming van de wind is essentieel voor de veiligheid van leerlingen. * Istvan had ruim van te voren het gooien van de noodchute moeten aankondigen. Hij had ook ruim op tijd het gooien van de noodchute moeten voorstellen. Als een leerling in nood zit moet dit over radio tijdig als optie worden meegedeeld zodat de leerling dit als een optie gaat meenemen. Joost was waarschijnlijk te druk bezig met sturen om daar nog aan te denken. * Nadat was geconstateerd dat de lucht zo turbulent was was het onacceptabel om nog meer studenten danwel de startleider weg te starten. * Doordat ik Ans heb verzocht om boven de landing te gaan vliegen heb ik volgens mij nog een ongeluk voorkomen. Het is natuurlijk te gek voor woorden dat een leerling de leraren dat soort dingen moet gaan vertellen.